:: دوره 10، شماره 1 - ( بهار 1400، شماره 36، ویژه‌نامه دانشگاه یزد 1400 ) ::
جلد 10 شماره 1 صفحات 28-19 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی تحولی میزان مسوولیت‌پذیری و رابطه آن با سبک‌های فرزندپروری ادراک شده در ساکنان شهر یزد
مدینه یکتاپرست1 ، سمانه اسعدی 2، مهدی رحیمی3
1- دانشگاه یزد
2- دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد ، s.asadi@yazd.ac.ir
3- دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد
چکیده:   (1400 مشاهده)
مقدمه: مسوولیت‌پذیری در طی دوره‌های مختلف زندگی انسان معانی، و میزان متفاوتی به خود می‌گیرد و به‌طور ویژه در دوره‌های اولیه زندگی، با نحوه تربیت فرزندان از سوی والدین ارتباطی تنگاتنگ دارد. در این پژوهش، در چارچوب یک پژوهش مقطعی، تحول میزان مسوولیت‌پذیری افراد و ارتباط آن با سبک‌های فرزندپروری ادراک شده‌شان مورد بررسی قرار گرفت. 
روش: طرح پژوهش، علی-مقایسه‌ای و همبستگی بوده و جامعه پژوهش، افراد دوازده تا هفتاد و پنج ساله ساکن شهر یزد در سال 1395 بود که تعداد سی صد و پنجاه و یک زن و مرد دوازده تا هفتاد و پنج ساله در شش گروه سنی انتخاب شدند. با توجه به تفاوت گروه‌های سنی گروه اول دوازده تا سیزده ساله، گروه دوم پانزده تا هفده ساله، گروه سوم بیست تا بیست و پنج سال و گروه چهارم سی و پنج تا چهل ساله به روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای تصادفی، و گروه پنجم چهل و پنج تا پنجاه و پنج ساله، و گروه ششم شصت ساله به بالا به روش “در دسترس” انتخاب شدند. تمامی افراد نمونه به پرسشنامه‌ سبک‌های فرزندپروری ادراک‌شده و مقیاس مسوولیت‌پذیری پرسشنامه روان‌شناختی کالیفرنیا پاسخ دادند. 
نتایج: یافته‌های حاصل از آزمون تحلیل واریانس نشان داد در میزان مسوولیت‌پذیری بین گروه‌های سنی تفاوت معنی‌دار وجود دارد؛ به این معنی که، گروه سنی پنجم بیشترین میزان مسوولیت‌پذیری، و گروه اول کمترین میزان مسوولیت‌پذیری را داشتند. به‌عبارتی، مسوولیت‌پذیری از نوجوانی تا سنین بزرگسالی تحولی افزایشی داشته است. در میزان مسوولیت‌پذیری افراد تحت تاثیر سبک‌های فرزندپروری مختلف نیز تفاوت وجود داشت. میزان مسوولیت‌پذیری در افراد دارای والدین مقتدر و سختگیر، بیشتر، از سبک “بی‌اعتنا” بود. بنابراین به‌طورکلی، از لحاظ سنی افراد چهل و پنج تا پنجاه و پنج ساله و دارای والدین مقتدر، بیشترین میزان مسوولیت‌پذیری را داشتند. 
بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد بررسی‌های بیشتر بر روی گروه‌های سنی گسترده‌تر، با استفاده از طرح‌های طولی منسجم، چشم‌اندازی کلی از تغییرات میزان مسوولیت‌پذیری در سنین مختلف؛ که تحت تاثیر تغییر سبک‌های فرزندپروری ایجاد شده است، به‌دست می‌دهد تا در درازمدت در امر فرزندپروری و آموزش به والدین و سیستم آموزشی کمک کند. 
واژه‌های کلیدی: بررسی تحولی، سبک فرزندپروری، مسوولیت‌پذیری، یزد
متن کامل [PDF 610 kb]   (1413 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/6/3 | پذیرش: 1400/3/31 | انتشار: 1400/3/31


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 10، شماره 1 - ( بهار 1400، شماره 36، ویژه‌نامه دانشگاه یزد 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها