1- گروه آموزشی مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی 2- گروه آموزشی مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی ، m.zabihi.2005@gmail.com 3- مرکز تحقیقات سایکوز، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی 4- گروه آموزشی مدیریت توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی
چکیده: (1403 مشاهده)
مقدمه: مددکاری اجتماعی روانپزشکی یکی از حوزههای مهم است که تاکنون در ایران پروتکل مشخصی برای خدمت دهی نداشته است. در این مطالعه برای اولین بار پروتکل مددکاری اجتماعی روانپزشکی طراحی و بیان شده است. روش: این مطالعه در سه مرحله انجام شد: مرور منابع، مطالعه کیفی به روش تحلیل محتوای هدایت شده و دریافت نظرات خبرگان. در مرحله اول مطالعاتی که در زمینه مددکاری اجتماعی روانپزشکی و مداخلات روانی اجتماعی در ایران و سایر کشورها انجام شده بود، مرور شدند. در مرحله دوم به روش نمونهگیری هدفمند با پانزده کارشناس، سه بیماران و پنج عضو خانواده در مورد نیازها و مداخلاتی که باید توسط مددکار اجتماعی روانپزشکی ارائه شوند، مصاحبه نیمهساختار یافته انجام شد. دادهها کدگذاری و مداخلات طبقهبندی شدند. در مرحله سوم پیشنویس پروتکل بر اساس دو مرحله قبل تنظیم شد و با کارشناسان به اشتراک گذاشته شد. نسخه نهایی پروتکل بر اساس نظر کارشناسان تهیه شد. نتایج: در مجموع هفتاد و هشت مقاله در فاز اول این مطالعه مرور شدند. مهمترین رویکردها و مدلهای استفاده شده برای مداخلات مددکاری اجتماعی روانپزشکی عبارت بودند از رویکرد بومشناختی، مدیریت مورد و رویکرد تیمی. اطلاعات مربوط به ارزیابی، مداخلات انگیزشی، پاسخ به نیازهای پایه، مداخلات آموزشی-روانی، مشاوره، مداخلات ویژه خانواده، مداخلات گروهی، آموزش و حمایت توسط همتایان، پیگیری، مداخلات اجتماعمحور، خدمات از راه دور، انگزدایی و توانبخشی شغلی از مقالات استخراج شد. همچنین مرحله کیفی نیز آموزشهای روانی-اجتماعی، فعالسازی شبکه حمایتی بیمار و خانواده، مداخلات مددکاری فردی، مددکاری با خانواده، پیشگیری از بازگشت، توانبخشی شغلی، پیگیری پس از ترخیص و مداخلات مددکاری جامعهای طبقهبندی شدند.
رویکردهای مدیریت مورد، بومشناختی و کار تیمی در پروتکل مداخلات مددکاری اجتماعی روانپزشکی بهعنوان رویکردهای اصلی مورد توجه قرار گرفتند. در این پروتکل نحوه ارزیابی چندوجهی، برنامهریزی برای مداخلات مددکاری اجتماعی در سطح فردی، خانوادگی، گروهی و جامعهای و الزامات پایش و ارزشیابی، مستندسازی و خاتمه مداخله نیز آورده شدهاند. بحث و نتیجهگیری: پروتکل مداخلات مددکاری اجتماعی روانپزشکی بر اساس رویکرد بومشناختی خدمات مشخصی را در سطوح مختلف فردی، خانوادگی، گروهی و اجتماعی پیشنهاد کرده است. استفاده از رویکرد مدیریت مورد و مدل ICM در این پروتکل تضمین کننده رویکردی جامع به درمان و توانمندسازی بیماران مبتلا به اختلال روانپزشکی از زمان پذیرش تا ترخیص و به ویژه خدمات پس از ترخیص است. پیشنهاد میشود سیاستگذاران و مددکاران اجتماعی از این پروتکل در تصمیمگیریها و خدمتدهی مرتبط با بیماران مبتلا به اختلال روانپزشکی استفاده کنند.
Marefvand M, Zabihi Poursaadati M, Derakhshan L, Alikhani R, Abdi K. Developing a Protocol for Psychiatric Social Work Interventions. Socialworkmag 2022; 11 (2) :41-55 URL: http://socialworkmag.ir/article-1-826-fa.html